3. Baten en lasten per programma

Saldo van baten en lasten

De baten en lasten laten in 2024 een vergelijkbare onderschrijding zien. Dit komt door drie begrote specifieke uitkeringen van in totaal € 2,9 miljoen waarop geen uitgaven zijn verantwoord. De werkzaamheden worden vanaf 2025 uitgevoerd.

Toevoeging of onttrekking aan reserves

Op een programma kan een saldo ontstaan door de restanten op de eenmalige budgetten die gepaard gaan met toevoegingen of onttrekking aan reserves. Dit betreft zowel af te sluiten en over te hevelen budgetten als budgetten waarop verlagingen zijn toegepast. Het saldo op dit programma ontstaat door het (de) volgende eenmalige budget(ten):

Hieronder volgt het overzicht van de verschillende nadelen en voordelen op het programma die groter zijn dan € 20.000.

Voor een verdere toelichting op de over te hevelen bedragen wordt verwezen naar de bijlagen met betrekking tot de eenmalige budgetten.

De onderdelen riolering en afvalverwerking worden apart toegelicht.

Toelichtingen op de verschillen

Nadelig
Ingehuurd personeel ( € 129.000 nadelig)
Voor een verdere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf Personele lasten.

Smeermiddelen en reparaties (€ 40.000)
Er zijn meer, en duurdere reparaties uitgevoerd dan voorzien

Gladheidsbestrijding (€ 28.000)
Er zijn meerkosten gemaakt voor het inregelen van de nieuwe werkwijze vanwege de verhuizing naar de Ekkelkamp.

Stortkosten parken en plantsoenen (€ 26.000)
De indexatie voor deze post is niet toereikend voor de daadwerkelijke prijsstijgingen.

Kapitaallasten (€ 78.000)
Een voordelig saldo op de kapitaallasten ontstaat wanneer er minder geïnvesteerd is dan begroot. In het hoofdstuk Investeringen vindt u een toelichting op de afwijkingen op de investeringen per programma.

Uren (€ 282.000)
Een voordelig saldo op doorbelaste arbeidsuren ontstaat onder meer door een kleiner personeelsbestand, lagere verlofsaldi en hoger ziekteverzuim dan begroot. Bovendien ontstaan urenverschillen op programmaniveau doordat medewerkers gedurende het jaar op andere programma’s werkzaam kunnen zijn dan werd verwacht. Per saldo heffen de voordelen en nadelen op de uren elkaar op en resteert er geen verschil.

Voordelig
Salarissen huidig personeel (€ 309.000)
Voor een verdere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf Personele lasten.

Voorbereidingsbudget Verkeersprojecten (€ 25.000)
Uit dit doorlopende voorbereidingsbudget zijn we het ontwerpproces voor de Nieuweweg en de Zevenhuisterweg gestart. Ook zijn we gestart met het uitwerken van de verkeersvisie voor het bedrijventerrein Roden.

Begrafenisrechten (€ 57.000)
De ingekomen leges aan begrafenisrechten zijn afhankelijk van het aantal overledenen, het aantal dat kiest voor een begrafenis i.p.v. voor een crematie en of iemand in Noordenveld begraven wenst te worden. Deze variabelen zijn erg lastig om accuraat te voorspellen en verschillen jaarlijks.   

Openbare verlichting (€ 46.000)
Dit betreft de nasleep van het voortijdige beëindigen van het contract met energieleverancier DVEP. Er is een compensatie van € 14.000 en een correctie over het energieverbruik in 2023 van € 26.000.

Uitbreiding begraafplaats Nieuw-Roden (€ 20.000)
Voor de uitvoering bleek onverwacht een archeologisch onderzoek noodzakelijk. De uitkomst hiervan laat op zich wachten. Pas daarna kan een definitief plan worden ontwikkeld en uitgevoerd.

Exploitatie voormalige gemeentewerven (€ 46.000)
Dit budget is bedoeld voor onder meer de onderhoudskosten. Doordat het gebouw nieuw is, is hiervan geen gebruik gemaakt.

Verhuur kantoor/bedrijfsruimten Ekkelkamp Roden (€ 40.000)
De gemeente ontvangt een vergoeding voor het gebruik van de voormalige werkplaats aan de 1e Energieweg. Deze vergoeding is ter dekking van de doorlopende kapitaallasten (rente en afschrijving) en was niet voorzien.

Aanpak zwerfvuil (€ 22.000)
Voor project Schoon Belonen zijn veel minder uren gemaakt door de extern projectleider. Daarnaast is de jaarlijkse vergoeding aan de 26 deelnemers in dit project verlaagd van € 750 naar € 250 per deelnemer.

Vergoeding derden zwerfvuil (€ 67.000)
De vergoeding voor zwerfafval is een nieuwe vergoeding. Deze vergoeding gebruiken we ter dekking van de kosten van bijvoorbeeld het legen van prullenbakken.

Riolering
Afwijkingen op de uitgaven en inkomsten op het taakveld Riolering leiden niet tot een verschil in het jaarresultaat. Een eventueel tekort of overschot wordt namelijk verrekend via de egalisatievoorziening riolering. De begrote onttrekking aan de voorziening na wijziging was in 2024 € 210.000. De uiteindelijke onttrekking bedroeg € 341.000. Er is dus per saldo € 131.000 meer onttrokken aan de voorziening dan verwacht. De onderliggende verschillen worden hieronder uiteengezet. Na het overzicht volgt een algemene toelichting.

Het nadelig verschil op riolering wordt veroorzaakt door hogere kapitaallasten en hogere kosten voor derden bij onderhoud aan het vrij verval rioolstelsel. Daarnaast zijn door vervanging bij ziekte en door extra inzet voor klimaatadaptatie zijn de personeelskosten gestegen. Ook bleek een deel van de inzet voor klimaatadaptatie achteraf niet subsidiabel. Hierdoor is ook de overhead gestegen. In vergelijk met het vastgestelde GRP ligt de onttrekking aan de voorziening in lijn met de verwachting.

Afval
Afwijkingen op de uitgaven en inkomsten op het taakveld Afval leiden niet tot een verschil in het jaarresultaat. Een eventueel tekort of overschot wordt namelijk verrekend via de egalisatievoorziening afvalverwijdering. De begrote onttrekking aan de voorziening na wijziging was in 2024 € 407.000. De uiteindelijke onttrekking bedroeg € 412.000. Er is dus per saldo € 6.000 meer onttrokken aan de voorziening dan verwacht. De onderliggende verschillen worden hieronder uiteengezet. Na het overzicht volgt een algemene toelichting.

Voor de afvalinzameling is door ziekte en reparaties aan het materieel meer personeel ingezet dan vooraf begroot. Daarnaast zijn meer auto’s ter vervanging ingezet. In 2024 is het nieuwe grondstoffencentrum in gebruik genomen. Hiervoor zijn vooraf geen opstartkosten opgenomen in de begroting. Het inregelen van de nieuwe werkwijze heeft extra kosten voor personeel met zich meegebracht. Daarnaast is er minder inzet geweest van medewerkers met afstand tot de arbeidsmarkt, deze zijn vervangen door reguliere medewerkers waar hogere kosten mee gemoeid zijn. Voor papier en plastic, metaal en drankkartons (PMD) zijn meer inkomsten ontvangen dan begroot door hogere vergoedingen. Het oude brengstation is afgestoten als werkplek waardoor de kapitaallasten lager uitvallen. Ook is er meer afvalstoffenheffing ontvangen dan begroot en iets minder reinigingsrecht.